อธิการํ กตํ สฺวาหํ ตโตนิทานํ อิมํ เวทนํ เวทยามีติ ฯ อปโร นโย ยถา ปน มหาราช
โกจิเทว ปุริโส กุสลํ กมฺมํ กตฺวา กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุคตึ สคฺคํ โลกํ
อุปฺปชฺชติ โส ตตฺถ จ ทพฺเพหิ ปญฺจหิ กาคุเณหิ สมปฺปิโต สมงฺคีภูโต ปริจเรยฺย
ตสฺส เอตทโหสิ อหํ โข ปุพฺเพ กุสลกมฺมํ อกาสึ สิวาหํ ตโตนิทานํ อิมํ เวทนํ เวทยามีติ
เอวํ โข มหาราช เวทยิตลกฺขณา จ เวทนา อนุภวนลกฺขณา จาติ ฯ กลฺโลสิ ภนฺเต
นาคเสนาติ ฯ

เวทนาลกฺขณปญฺโห นวโม ฯ

ราชา อาห ภนฺเต นาคเสน กึลกฺขนา สญฺญาตึ ฯ เถโร อาห สญฺชานนลกฺขณา
มหาราช สญฺญาติ ฯ กึ สญฺชานาตีติ ฯ นีลํปิ สญฺชานาติ โลหิตํปิ สญฺชานาติ
โอทาตํปิ สญฺชานาติ เอวํ โข มหาราช สญฺชานนลกฺขณา สญฺญาติ ฯ อุปมํ ภนฺเต
กโรหีติ ฯ ยา มหาราช รญฺโญ ภณฺฑาคาริโก รญฺโญ ภณฺฑาคารํ ปวิสิตฺวา
นีลปีตโลหิตโอทาตมญฺเชฏฺฐานิ ราชโภคานิ รูปานิ ปสฺสิตฺวา สญฺชาเสยฺย เอวเมว โข
มหาราช สญฺชานนลกฺขณา สญฺญาติ ฯ กลฺโลสิ ภนฺเต นาคเสนาติ ฯ

สญฺญาลกฺขณปญฺโห ทสโม ฯ

ราชา อาห ภนฺเต นาคเสน กึลกฺขณา เจตนาติ ฯ เถโร อาห เจตยิตลกฺขณา
มหาราช เจตนา อภิสงฺขารสมุหนลกฺขณา จาติ ฯ อุปมํ กโรหีติ ฯ ยถา มหาราช
โกจิเทว ปุริโส วิสํ อภิสงฺขริตฺวา อตฺตนาว ปิเวยฺย ปเรปิ ปาเยยฺย โสปิ อตฺตนาว
ทุกฺขิโต ปเรปิ ทุกฺขิตา ภเวยฺยุํ เอวเมว โข มหาราช อิเธกจฺโจ อกุสฺลํ กมฺมํ เจตนาย
เจตยิตฺวา กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคตึ วินิปาตํ นิรยํ อุปฺปชฺชติ เยปิ
ตสฺส อนุสิกฺขนฺติ ตปิ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคตึ วินิปาตํ นิรยํ
อุปฺปชฺชติ ฯ ยถา ปน มหาราช โกจิเทว ปุริโส สปฺปึ นวนีตํ เตลํ มธุํ ผาณิตํ
เอกรสํ อภิสงฺขริตฺวา อตฺตนา ปิเวยฺย ปเรปิ ปาเยยฺย โสปิ อตฺตนา สุขิโต ภเวยฺย
ปเรปิ สุขิตา ภเวยฺยุํ เอวเมว โข มหาราช อิเธกจฺโจ กุสฺลํ กมฺมํ เจตนาย เจตยิตฺวา
กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุคตึ สคฺคํ โลกํ อุปฺปชฺชติ เยปิ ตสฺส อนุสิกฺขนฺติ เอวเมว
โข มหาราช เจตยิตลกฺขณา เจตนา อภิสงฺขารสมุหนลกฺขณา จาติ ฯ กลฺโลสิ ภนฺเต
นาคเสนาติ ฯ

เจตนาลกฺขณปญฺโห เอกาทสโม ฯ

ราชา อาห ภนฺเต นาคเสน กึลกฺขณํ วิญฺญาณนฺติ ฯ เถโร อาห วิชานนลกฺขณํ
วิญฺญาณนฺติ ฯ อุปมํ กโรหีติ ฯ ยถา มหาราช นครคุตฺติโก มชฺเฌ นคริสงฺฆาฏเก
นิสินฺโน ปุรตฺถิมโต ทิสโต ปุริสํ อาคจฺฉนฺตํ ปสฺเสยฺย ฯ เป ฯ อุตฺตรโต ทิสโต ปุริสํ
อาคจฺฉนฺตํ ปสฺเสยฺย เอวเมว โข มหาราช ยญฺจ จกฺขุนา รูปํ ปสฺติ ตํ วิญฺญาเณน
วิชานาติ ยญฺจ โสเตน สทฺทํ สุณาติ ตํ วิญฺญาเณน วิชานาติ ยญฺจ ฆาเนน คนฺธํ
ฆายติ ตํ วิญฺญาเณน วิชานาติ ยญฺจ ชิวฺหาย รสํ สายติ ตํ วิญฺญาเณน วิชานาติ
ยญฺจ กาเยน โผฏฺฐพฺพํ ผุสติ ตํ วิญฺญาเณน วิชานาติ ยญฺจ มนสา ธมฺมํ วิชานาติ
ตํ วิญฺญาเณน วิชานาติ เอวเมว โข มหาราช วิชานนลกฺขณํ วญฺญาณนฺติ ฯ กลฺโลสิ
ภนฺเต นาคเสนาติ ฯ

วิญฺญาณลกฺขณปญฺโห ทฺวาทสโม ฯ

ราชา อาห ภนฺเต นาคเสน กึลกฺขโณ วิตกฺโกติ ฯ เถโร อาห อปฺปนลกฺขโณ
มหาราช วิตกฺโกติ ฯ อุปมํ กโรหีติ ฯ ยถา มหาราช วฑฺฒกี สุปริกมฺมกตํ สนฺธิสฺมึ
ทารุํ กปฺเปติ เอวเมว โข มหาราช อปฺปนลกฺขโณ วิตกฺโกติ ฯ กลฺโลสิ ภนฺเต
นาคเสนาติ ฯ

วิตกฺกลกฺขณปญฺโห เตรสโม ฯ

ราชา อาห ภนฺเต นาคเสน กึลกฺขโณ วิจาโรติ ฯ เถโร อาห อนุมชฺชนลกฺขโณ
วิจาโร มหาราชาติ ฯ อุปมํ กโรหีติ ฯ ยถา มหาราช กํสตาลํ อสินา โกฏิตํ ปจฺจานุรวติ
อนุสนฺธหติ ยถา มหาราช อาโกฏนา เอวํ วิตกฺโก ทฏฺฐพฺโพ ยถา อนุรวโน เอวํ
วิจาโร ทฏฺฐพฺโพติ ฯ กลฺโลสิ ภนฺเต นาคเสนาติ ฯ

วิจารลกฺขณปญฺโห จุทฺทสโม ฯ

ตติโย วคฺโค ฯ